ADIM DELİCE (Olea europea var. oleaster ) …

Aşılanmamış yabanıl zeytin ağacının adı : “Delice” .

Zeytin ağacı , bölgemizin yerel ağacı değil belki ama, evimizin asal ağacı olduğuna hiç şüphe yok!..

Orman arazilerinde kök salmış delice ağaçlarının kök sürgünleri belli bir boya geldiğinde aşılanmakta. Deyim yerindeyse, ”delice” olan zeytin, aşıyı yiyince “uslu zeytin” oluvermekte (Çağlar,2017).

Sağlık için mutfaklarımızda kullanılan zeytin yağları miktarı 10-15 yıldır artmakta. Üç yıl öncesinde ; bir seminer nedeniyle Edremit’te tanıştığımız adını hatırlayamadığım emekli Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürü tarafından tavsiye üzerine ,banyo şampuanınını terk edip, “zeytinyağlı sabun”a dönüş yapmaktan oldukça memnunum.

Zeytin ağacının tartışmalı hikayesi ,bir köşe yazısına tabii ki sığmaz…

Son haftalarda gündeme getirilişi ve TBBM’de geçici bir şekilde geri çekilmesi ile tekrar incelemeye alınışını izledik.Bu konuda süre gelen döngüyle ilgili bir kaç damla bilgiyi sizlerle paylaşmayı uygun buldum.

Her şeyden önce ,yabani zeytin ağacı(delice)’ nın bir maki vejetasyonu olduğunu bilmemiz gerekiyor.Maki vejetasyonu her işin kökeni olduğundan delice konusunu birlikte irdelememizde yarar var.

Makiler ;Akdeniz ikliminin yaşandığı ,ağırlıklı olarak Akdeniz,Ege, Marmara’da ve kısmen yalancı maki tarzında Karadeniz bölgesinde yerleşmiştir.Gerçekte son derece özgün yapısal özelliklere sahip,yaşamsal önemde ekolojik işlevler gören ekosistemlerdir.

Değerli araştırıcı meslekdaşım Doç.Dr.Yücel Çağlar ’ın deyimiyle; “ Makileri “işe yaramaz çalılık “ gören bir çoğunluğun varlığı bir yana, insan etkisiyle orman ekosistemlerinin zarar görmesinden oluşan bitki topluluğu da olsa; artık maki sistemleri ,özgün yapısal özelliklere sahip yaşam birlikteliğidir aslında”diye belirtmekte (Y.Çağlar, Maki Vejetasyonlarını Zeytin Bahçelerine Dönüştürmeyin ! ; Hidropolitik Akademi.2017).

Maki ekosisteminin yararları; florasında ve faunasında biyolojik çeşitlilikleri

en üst seviyede barındırması; Değerli Hayrettin Karaca’nın deyimiyle esasen; maki vejetasyonu toprak aşınımını ve taşınımını ,ağaçlandırılmış yerlerden daha iyi önleyebiliyor.

Odun dışı tali ürünler konusunda yararları ise, artık hiç tartışılmaz. Neymiş? Bu maki bitki türleri. Başlıcalarını sıralayalım:

Mersin (Myrtus communis), Yabani Zeytin-Delice (Olea europeavar.oleaster),Defne (Laurus nobilis),Keçi boynuzu (Cerotonia siliqua),Erguvan (Cercis siliquastrum),Kocayemiş (Arbutus unedo),Sandal (Arbutus andrachne),Pırnal meşesi(Quercus ilex),Sakız (Pistasia lentiscus),Zakkum (Nerium oleander),Karaçalı(Paliurus acueleatus),Kermes meşesi (Quercus coccifera) vd…

Ormancılık Politikası ve Ekonomisi uzmanı sayın Çağlar’a göre;

“Yüzlerce yıllık bir süreçte maki ekosistemleri; -ekonomik yararcılık- dizginlenemediğinden, en çok da - değer yargıları- sebebiyle ,kolayca tarım alanlarına dönüştürülmesine yol açılmıştır.

Hukuksal ilk adımlar , 1929 yılında çıkarılan “Yabani Ağaçların Aşılattırılması Hakkında Kanun”’la başladı. Farklı zamanlarda çıkarılan benzer amaçlı yasal düzenlemeler sürdürüldü.1950 yılında ,tam da 3116 sayılı Orman Kanununun seçimler öncesi değiştirilerek “Maki cinsinden her türlü ağaçcıklarla örtülü yerler… orman sayılmaz.”kuralının getirilmesiyle vuruldu. Demokrat Parti ise, bu fırsatı gerektiğince değerlendirerek, beş yıl içinde, altı milyon dönüm makiliği “orman tanımı”dışına çıkartıp dağıttı. Daha sonra 2B olarak anılan düzenlemeler ve uygulamalar la sürece yeni boyutlar ve süreklilik kazandırıldı. Ne var ki bu alanların çoğu sonradan yasal ve yasa dışı yollarla giderayak yazlık konut arsalarına dönüştürüldü. Bu arada; tarımcılar ve yazlıkçılardan kurtarılabilen maki alanlarının bir kısmı ise, “hayırlı iş yapıyorum“düşüncesiyle “bozuk verimsiz orman” sayılıp ağaçlandırıldı.Kısacası; ekonomik ve siyasal yararcılığın fendi, maki ekosistemlerini de yendi.” diye özetlemiştir.

Orman Genel Müdürlüğü’de -Yabani Zeytin (Delice) Rehabilitasyonu Eylem Planı (2015-2023)- ve bazı yönetmeliklerle sürece katkıda bulunmaktadır.

Şimdiler de; Hükümetin 17 Mayıs 2017 tarihinde TBMM.’ne gönderilen “ Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”ında 3573 sayılı “Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması” hakkında kanunda değişiklik yapılacaktı.Bu değişiklikte ;”Zeytinlik Saha” tanımı; “ Orman sınırları dışında kalan ve bir dekar alanda, en az on beş kültür çeşidi ve yabani zeytin bitkisinin bulunduğu alan” biçiminde tanımlanıyor. Ancak, bilenler ; “Ülkemizdeki zeytinliklerin çoğu da bu boyuttadırlar” demekte ve bunun küçük arazili ve yoksul köylünün tasfiyesine yeni boyut kazandırılacağı şüphelerini taşımaktadırlar.

Bu karmaşık döngü de ; Ormancılar, zeytinlik alanlarını makileri yok etmek pahasına genişletmeğe çalışıyor, yatırımcılar( sanayi,maden ve turizm) zeytinlik alanları azaltmak derdinde ; peki ya gıda ve tarımcılar, güçlerini halktan alarak bu paylaşımda ne kadar etkin olacaklar? önümüzdeki günler , bunu ortaya çıkaracak.

Mübarek Ramazanımız ; bizlere paylaşmanın faziletini yoğun şekilde hissettirirken, ”Zeytinlik Saha” paylaşırken de, insanımızın gelecekteki sağlıklı yaşam hakkını düşünen fikirlerle, doldurmasını diliyorum.

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Suat Tosun - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.


REALTY WORLD'DEN ÖRENCİKTE SATILIK YATIRIM FIRSATI

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI ÖRENCİKTE YOL KENARI 2 KAT İMARLI 30 METRE YOLA CEPHELİ ELEKTRİK-SU-YOL-TÜM ALTYAPI HAZIR YERLEŞİK ALA...

REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

KASAPLAR'DASATILIK 4 KAT İMARLI ARSA.DEĞERLİ YATIRIM

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI KASAPLAR BÖLGESİNDE 4 KAT İMARLI VİLLA İÇİN UYGUN ÇOK KULLANIŞLI 409 METREKARE KUPON ARSA DETAYL...

REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

RW DEN KİRALIK DAİRE

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI * BHAÇELİ EVLER MAHHALLESİN'DE * MERKEZİ KONUMDA *EN İŞLEK CADDEYE 5 DK. MESAFEDE * 3 ADET BALKON, MUT...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

Yolu Var. TURİZM Bölgesinde Yatırım Fırsatı. Realty World'ten

Emlak Dünyasının Güvenilir Markası Realty World İlyas Özçelik Gayrimenkul'den Kındıra'da Kış turizminin önde gelen kayak merkezlerinden Kartalkaya yol...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

BOLU'nun en iyi sitesinde daire sahibi olun! Realty World'ten.

Dairelerimiz anahtar teslimdir. Kombisi ve ankastresi takılı. Cam balkonu kapalıdır. Temizliği yapılıp teslim edilecektir. Dairelerimizde Ebeveyn BANY...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

ALPAĞUT MAH. 3 KATLI BİNA 3 CEPHELİ SATILIK 3+1 DAİRE

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI * HUZURLU VE GÜVENLİ BÖLGEDE ; ALPAĞUT MAHALLESİNDE , * ETRAFINDA MÜSTAKİL EVLER ; 3 KATLI BİNA MÜSTAK...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

MERKEZ DURAKLI YANINDA GENİŞ 3+1 VE KİLER ODASI

AKTAŞ MAH.'DE BATI & KUZEY CEPHE 155 M² BRÜT 140 M² NET 3+1 KİLER ODASI BALKONLU MERKEZ DURAKLARINA YAKIN KİLERLİ KULLANIŞLI MERKEZİ KONUMDA Okul,...

0(374) 222 14 14

GEREDE KABİLLERDE SATILIK 2 katlı Bahçeli Müstakil Ev

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI​ * GEREDE / KABİLLER MAHALLESİ * DOĞU / GÜNEY/ BATI CEPHE *334 +90 M² ARSA PAYLI * GENİŞ BALKON * 2 KA...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

BORAZANLARDA TERASLI DUBLEKS 3+1

BORAZANLAR MAHALLESİNDE 50.YIL ORTAOKULUNA YAKIN KONUMDA EBEVEYN BANYO TERASLI 3+1 120M2 GÜNEY DOĞU CEPHE ASANSÖR BULUNMAMAKTADIR ZEMİN KAT ÜSTÜ 3 KAT...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

İşinizi Zirveye Taşıyın: Belediye Meydanın'da Modern Ofis

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI YENİ BELEDİYE DÜKKANLARINDA MİGROS'UN VE KÖFTECİ YUSUF UN ÜSTÜ 5.KAT BÜTÜN BELEDİYE MEYDANINA HAKİM KÜ...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL