CUMHURİYET’İN İLK YÜZYILI

Tarihçi İlber ORTAYLI hocanın, Gazeteci İsmail KÜÇÜKKAYA ile birlikte , SORU-CEVAP şeklinde hazırladıkları harika bir kitapla birlikte olacağız bu hafta. Bu kitaba dair bir yazı hazırlığında olduğumu “ REYHANLI ACISI“ başlıklı yazımda belirtmiştim. Bu haftayı bu güzel kitaba ayırdım. Kitabın tam adı şöyle: 1923 – 2023 CUMHURİYET’İN İLK YÜZYILI, Timaş Yayınları. İSTANBUL Ekim.2012

Kitabın arka sayfasındaki tanıtım yazısının son cümlesi şöyle: ” Cumhuriyet’in İlk Yüzyılı, 1923 ten günümüze, günümüzden 2023’ e uzanan, bir geçmiş ve gelecek muhasebesi ”

Bu tanımlama çok hoş ve güzel Ancak bu muhasebenin İlber hocamız gibi bir tarihçimiz tarafından nasıl yapıldığını merak etmez misiniz.!? Biliyorum, elbette merak edersiniz. Bende bu nedenle kitabı okurken altını çizdiğim notları sizlerle paylaşacağım. Bu notlardan seçmeleri yaparken, günümüz de söylenen ve siyasi atışmalara konu olanlara dair kısımları özellikle seçtim. Tarafsızlığı ve bilgi birikimi ile günümüzün EN SEÇKİN TARİH PROFOSÖRÜ olan İLBER ORTAYLI’ nın bu görüşleri kanımca, taraflı / tarafsız herkese ders verecek nitelikte değerlendirmelerdir. Ben böyle düşünüyorum. Elbette takdir sizlerin ama, kitabı alıp iyi bir okumadan karar vermenizi de saymam bilesiniz

Kitap 7 bölümden oluşuyor, bu bölüm başlıklarını bilmek kitap hakkında epey bir aydınlatıcı olur inancındayım. Bu bölüm başlıkları sırasıyla şöyle; 1.BÖLÜM: 1923’ e GİDEN YOL, 2.BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL ATATÜRK, 3. BÖLÜM: İSMET İNÖNÜ DEVRİ, 4. BÖLÜM: ADNAN MENDERES DEVRİ, 5. BÖLÜM: KARIŞIKLIKLAR DEVRİ (60 lar’dan 80 lere), 6. BÖLÜM: ÖZAL’DAN ERDOĞAN’A, 7. BÖLÜM: 2023’E DOĞRU / YÜZÜNCÜ YILINDA CUMHURİYET.

Evet, TARİHÇİ HOCAMIZ‘ın, altını çizdiğim yorumları ile sizleri baş başa bırakıyorum;

*Türk modeli..Bu modelin ne olduğuna gelince Bir kere laik bir milliyetçilik, ikincisi modernleşme. En başta zaruri olarak yapılmış, başkalarının tepkisini çekmiş. Halbuki öyle olmaması gerekiyordu. Zaman geçtikçe bunların doğru şeyler olduğu anlaşılıyor.

*Elbette Cumhuriyet’te Osmanlı da bizimdir ve Türklerin tarihidir. Yıkılan imparatorluğun ardından Cumhuriyet’i kurarken tarihte ilk defa devletimizin adına ‘ TÜRKİYE ‘ dedik. O güne kadar Batılılar bizi öyle tanımlıyordu ama biz kendimize hiç’ TÜRKİYELİ’ dememiştik

*Her şeye rağmen Birinci Cihan harbi’nde biz bir vatan ve millet olduğumuzu ispat ettik. Tarihte çok az milletin böyle bir destan yazma kabiliyeti olmuştur.

* Kimse de 1924 yılında tarikatların çok parlak bir durumda olduğunu söyleyemez. Tarikatlar o dönemde, dejenere olmuş ve yıkılmayı, değiştirilmeyi hak etmiş bir vaziyetteydiler.

* Birinci Cihan Harbi’yle devam eden uzun harpler insanları eritmiş. Biz sadece eriyen entelektüel sınıfı görüyoruz. Halbuki o arada en iyi demirci ve nalbant, zanaatçı ve çiftçi gitmiş. Böyle bir nüfus zayiatı ile başlıyoruz. En önemli unsur nüfus, işgücüdür. Bu gün aklımıza gelmeyen hastalıklar var. Sıtma, verem ve kronikleşmiş frengi var. CUMHURİYET bunların hepsini halletmek zorunda kaldı Sağlık ordusu bunları çözdü. Veremle savaşa başladı. Bu çok önemlidir.

* Latin harfleri sadece Türkçe’nin İMLASINA ve SES UYUMUNA UYGUN OLDUĞU İÇİN benimsendi, yoksa bazılarının ifade ettiği gibi BİR MEDENİYET DEĞİŞİMİ ve SAVAŞI değildir.

* Maalesef iki vaka var ki Cumhuriyeti çok sarsmıştır; DÜNYA İKTİSADİ BUHRANI. Kapitalizm tarihinde görülmeyen, beklenen ama vakti tespit edilemeyen bir krizdi Demek ki dünya iktisadi buhranı nedeniyle yapamadığımız işler var Üstüne patlayan 2.Cihan Harbi Türkiye’yi mahvetti ( Özetle, Cumhuriyetin ilk yıllarında ).DÜNYANIN ŞARTLARI KÖTÜYDÜ

* İsmet Paşa’nın evi MÜSLÜMAN EVİYDİ. Bunu herkes bilir. Orada Ramazan’da oruç tutulur, kurban kesilir, gereken her şey yapılır. Tabii bağıra bağıra ilan edilmez. Bunlar mümin adamlar. Türkiye Cumhuriyetinde kalkıp da bana kimse, Fransız ihtilali’nin terör devrini, Robespierre devrini veya Stalin Rusyası’nın ateist politikalarını çizmeye kalkmasın; gerçek olmaz, kimse de buna inanmaz Bu Cumhuriyet’te Müslümanlık var. Kimse Müslümanlığa karşı değil

* Yassıada’da maalesef hukukçuların iki şey bilmediği açıkça görülmüştür. Öncelikle bazı hususlarda hukuku açıkça ihlal ettiler. Ama daha da kötüsü, mahkeme üslubunu ihlal ettiler Bizim hukukçularımız üslup bilmiyor; halen de öncelikle ilkokul öğretmeni veya Avusturya’daki veya Fransız taşrasındaki köy papazı gibiler. Sanık haşlıyorlar. Daha beteri sanıklara kin tutanlar var.

* Bugünlerin Türkiye’sinin 1930’ ların “ DEMİRAĞLAR “ ören Türkiye’sini geçmek için, Ankara-İstanbul, İstanbul- İzmir, İzmir-Ankara, Ankara-Adana-Gaziantep hattını ve de Ankara-Samsun ve Ankara-Kayseri hızlı tren hattını tamamlamış olması gerek. O zaman belki geçmişe laf edebiliriz.

* Türkiye’nin tek ciddi sorunu, ETNİK sorundur. Eskiden böyle bir mesele söz konusu değildi. İslamize bir cemiyetti Şimdi 30 yıldır ilk defa bir çatışma çıkıyor.Bunu nasıl halledeceğiz? Bu çok mühim. Halletme yolları bir yana, bazen gerçeğin bile doğrusunu söylemeye çekiniyoruz. Kusur ve noksan bir tarafa ait değil. Sürekli “ Faşist Türkler”den bahsederek problemin çözümüne yaklaşılmaz

* Federasyon fantezidir. Türkiye’de fedaratif sistem olmaz. Her şeyden önce bunun ekonomik maliyetini kim karşılayacak? Belli ki kendileri karşılayamaz. Biz Doğu’dan vergi almıyor, her zaman daha fazla yatırım yapıyoruz Nihayetinde, üniter sistemi benimseyen benimser, benimsemeyene denecek bir şey yok.

* Öyle birinci, ikinci, üçüncü cumhuriyet olmaz.Fransa’da bir ve üç cumhuriyet arasında monarşiler vardır . Bu numaralanan cumhuriyetler önemli olaylar silsilesine tekabül eder. Türkiye’de öyle bir şey yok. Türkiye’nin olayı “ BİRİNCİ CUMHURİYET” le bitmiştir.

* İslam dünyasının ilk cumhuriyeti kronolojik olarak AZARBAYCAN’ dır Biz ikinci oluyoruz. Ama gerçek Cumhuriyet biziz. Ve İslam dünyasının en önemli cumhuriyetidir. En sağlam müessesedir. Cumhuriyetin kurumları onun teminatıdır.

Evet efendim, 330 sayfalık bir kitap. Ederi 18.50 TL. Bana göre bir başucu ya da kimilerinin dediği gibi el altı kitabı. Baştada ve her zaman da söylediğim gibi; herkesin yorumuna saygı duymak en başta gelen ilkemizdir. Ama bu kitapta ÖZELLİKLE vede ÖZELLİKLE Cumhuriyet’in kuruluş yıllarındaki DÜNYA EKONOMİK krizi ve akabinde gelen 2. CİHAN HARBİ’nin ülkemiz için nasıl olumsuzluklar doğurduğunu anlatan satırlar tekrar tekrar okunmalı. YOKSULLUĞUN ve YOKLUĞUN ortasından nasıl bir cumhuriyet yaratıldığının tarihini anlatan bu kitabı okumanızı öneririm efendim

İyiliklerle dolu bir hafta dileklerimle.

Okumanız ve kitabınız bol olsun.

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Kemal Alemdar - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.


REALTY WORLD'DEN ÖRENCİKTE SATILIK YATIRIM FIRSATI

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI ÖRENCİKTE YOL KENARI 2 KAT İMARLI 30 METRE YOLA CEPHELİ ELEKTRİK-SU-YOL-TÜM ALTYAPI HAZIR YERLEŞİK ALA...

REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

KASAPLAR'DASATILIK 4 KAT İMARLI ARSA.DEĞERLİ YATIRIM

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI KASAPLAR BÖLGESİNDE 4 KAT İMARLI VİLLA İÇİN UYGUN ÇOK KULLANIŞLI 409 METREKARE KUPON ARSA DETAYL...

REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

RW DEN KİRALIK DAİRE

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI * BHAÇELİ EVLER MAHHALLESİN'DE * MERKEZİ KONUMDA *EN İŞLEK CADDEYE 5 DK. MESAFEDE * 3 ADET BALKON, MUT...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

Yolu Var. TURİZM Bölgesinde Yatırım Fırsatı. Realty World'ten

Emlak Dünyasının Güvenilir Markası Realty World İlyas Özçelik Gayrimenkul'den Kındıra'da Kış turizminin önde gelen kayak merkezlerinden Kartalkaya yol...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

BOLU'nun en iyi sitesinde daire sahibi olun! Realty World'ten.

Dairelerimiz anahtar teslimdir. Kombisi ve ankastresi takılı. Cam balkonu kapalıdır. Temizliği yapılıp teslim edilecektir. Dairelerimizde Ebeveyn BANY...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

ALPAĞUT MAH. 3 KATLI BİNA 3 CEPHELİ SATILIK 3+1 DAİRE

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI * HUZURLU VE GÜVENLİ BÖLGEDE ; ALPAĞUT MAHALLESİNDE , * ETRAFINDA MÜSTAKİL EVLER ; 3 KATLI BİNA MÜSTAK...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

MERKEZ DURAKLI YANINDA GENİŞ 3+1 VE KİLER ODASI

AKTAŞ MAH.'DE BATI & KUZEY CEPHE 155 M² BRÜT 140 M² NET 3+1 KİLER ODASI BALKONLU MERKEZ DURAKLARINA YAKIN KİLERLİ KULLANIŞLI MERKEZİ KONUMDA Okul,...

0(374) 222 14 14

GEREDE KABİLLERDE SATILIK 2 katlı Bahçeli Müstakil Ev

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI​ * GEREDE / KABİLLER MAHALLESİ * DOĞU / GÜNEY/ BATI CEPHE *334 +90 M² ARSA PAYLI * GENİŞ BALKON * 2 KA...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

BORAZANLARDA TERASLI DUBLEKS 3+1

BORAZANLAR MAHALLESİNDE 50.YIL ORTAOKULUNA YAKIN KONUMDA EBEVEYN BANYO TERASLI 3+1 120M2 GÜNEY DOĞU CEPHE ASANSÖR BULUNMAMAKTADIR ZEMİN KAT ÜSTÜ 3 KAT...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

İşinizi Zirveye Taşıyın: Belediye Meydanın'da Modern Ofis

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI YENİ BELEDİYE DÜKKANLARINDA MİGROS'UN VE KÖFTECİ YUSUF UN ÜSTÜ 5.KAT BÜTÜN BELEDİYE MEYDANINA HAKİM KÜ...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL