EKOLOJİK CAN SIKINTISI VE YABANLAŞTIRMA

Kasaba ve köylerden şehirlere yerleşen insanlar , iş yerinin ve taşıtların duvarları arasına sıkışmış halde, sıkıntılı ,duyarsız ve heyecansız bir yaşama zorlandıklarını hissederler.
Coğrafik anlamda Bolu Depresyonu’nda, şanslı bir şekilde orman ve yüksek yayla ekosistemlerine sahip bir doğayla çevrelenmiş, zengin ve verimli doğal karışık ormanlarda ve ev sahipleri henüz terk-i diyar etmemiş, esmer ayılar, kurtlar ,geyikler ,karacalar,yaban domuzları,vaşak ve su samurları, kara akbaba’lar (Avrupa’nın en büyük yırtıcı kuş türü) ‘a sahibiz.
Yerinde görme şansını elde edememiş olsak da, içimizde her an karşılaşma heyecanını taşıyarak doğamıza adımlarımızı atmamız ise büyük bahtiyarlıktır.
Oysa Avrupa için pek de kazın ayağı öyle değil..!
Avrupa’nın geçmiş ekosistemini araştıran ekolojistler mega-faunadan filleri, aslanları , gergedanları ve leoparları hayal dahi edemezken, ayılar, kurtlar,vaşaklar, su samurlarının olsun, tekrar doğalarına döndürülüşü için çareler ve politikalar geliştiriyorlar.Örneğin ,varlığı ve yokluğu sorun olan kurtların tartışılması gündemlerinden düşmemekte. 1997 yılında doğal yaşam grupları ve seyahat şirketleri Pan Parks Vakfını kurdular. 2011 yılında ise, Rewildig Europa (Avrupa’yı Yeniden Yabanlaştırma) adlı bir grup; 2020 yılına kadar ana karada bir milyon hektar alanda ekolojik süreçlerin restorasyonunun kolaylaştırılmasını hedeflemiştir. Avrupa’daki bir çok milli parkın -sınır ötesi doğal yaşam- adı verilerek birbirlerine bağlanması gerçekleştirildi.
2018 yılında bir grup İtalyan koyun çiftçisinin, son yıllarda sayıları artan kurtları engellemek için önemli çözüm gözüken Kangal Çoban köpeklerini görmek ve ithal etmek için Türkiye’de dolaştıklarını ulusal ve yerel basından öğreniyoruz. Kurtlara karşı önlem üzerinde araştırmalar yapan İsviçreli bir biyolog akıllı bir cihaz tasarlamıştır. Koyunun kalp atışlarını izleyen bir tasma , kalp atışı yükselirse ve uzun bir süre yüksek kalırsa , tasma çiftçiye yazılı bir mesaj gönderiyor.Koyun kurdu görür görmez tehlikeyi hissediyor,böylece çiftçiyi haberdar ediyor. Aynı zamanda insan sesine benzer sesler çıkararak çiftçi yetişmeden önce kurtları korkutup kaçırtabiliyor.
Beri taraftan Avrupa’nın kuzeyi ülkelerde, başta İngiltere , İskoçya,İsveç ormanlarında,artık hiç nesli kalmamış kurtların yokluğundan şikayetçi olmaya başlamışlardır. İngiltere’de Sunderland’da 1621yılında öldürülen bir kurta büyük ödül konduğunu kırsal tarihçi Oliver Rackham kayıt olarak bildirmektedir.2011 yılında Belçika’da gizli termal kamera ile bir kurt görüntülenmiştir.1927 ve1993 yılları arasında Fransa’da avcılık nedeniyle tükenen kurtların , şimdilerde en az 20 sürü halinde,200’ den fazla kurt varlığından söz edilmektedir.İspanya’da 1970 yılında tükenme noktasına gelen kurtların sayısı şimdi 2500 adede ulaşmış olarak bildirilmektedir.Polonya,Slovenya ve Romanya’da da önemli hızlı artışlar bildirilmiştir.
Bir çok çevre ödüllü ekolojist ve çevreci George Monbiot;”Yaban Yaşam”-(Karayı,Denizi ve İnsanı Yeniden Yabanlaştırmak, 2018)” kitabı, olağanüstü ve sıra dışı sayılabilecek bir kitap. Ünlü Nature Dergisinde Shahid Naeem; “Monbiot, yabanlaştırmayı, yaban yaşamının sunacağı sonsuz hazzı, sürprizi , macera duygusunu ,heyecanını tekrar kazandırma ve baskı altındaki insani duyarlılıkları yeniden harekete geçirme yolu olarak tahayyül ediyor ” diye çok güzel özetlemiş.
Monbiot ,kurtların doğaya yeniden geri getirilişinin sebebini ; “Çok bilinmeyen nedenlerle ,koyunları yakalamak daha kolay olduğu halde, kurtların yabani av hayvanlarını avlamayı tercih edişi,tilkileri öldürmeleri,hastalığı azaltmaları,ayrıca kaybolan diğer türlerin –örneğin yaban domuzu ve Amerikan geyiğinin geri getirilmesini kolaylaştırmak” diye açıklar. Yine,”Bence kurtlar zihnin gerekli canavarlarıdır, kapılarımızı üstüne kapattığımız daha tutkulu bir dünyanın sakinleridir. Yeniden yabanlaştırmanın özellikle yüksek yerlerde yapılmasının daha yerinde olacağını (Ör.İngiltere’de Galler),zamanla çiftçiye ödenen sübvansiyonların kesileceğini,koyun çiftçiliğinin er ya da geç bu yüksek kesimlerden ,yaylalardan geri çekileceğini savunmaktadır.Bir diğer önemli sebebin ise: Galler’de bir kaç yüz yıldır tamamen koyunlara tahsis edilen ekosistemlerde biyoçeşitliliğin azaldığı ,kurtlarla birlikte kuşların v.d. hayvanların tükendiğini iddia ederek ormancılık koruma politikalarının yanlışlıklarını gözler önüne sermesidir.İskoçya’da kırsal kesimde insanlar arasında kurtların geri getirilmesine olumlu bakanların sayısı az farkla fazla çıktı. Kentlerde yaşayanlar da, biraz daha kesin şekilde olumlu karşılanmıştır. Doğrusu bu anketler Brexit’i hatırlattı. Britanya insanları şaşırtıyor..!
Yine Bolu Halk Kütüphanesinden üç ay önce okuduğum, “Akdeniz” (Ernle Bradford) kitabında: yüz yıllar boyu Akdeniz’de Adaları bir çok milletten daha iyi yöneten Osmanlı’nın, ekonomiyi düşünerek koyun ırkını bu adalara taşıması , bu Adalardaki bitki çeşitliliğinin azalarak arazinin çıplaklaşmasına yol açtığı teziyle adeta örtüşmektedir.
Akdeniz’deki Adalar ve kuzeyde Galler’de yüzyıllar sonra ekosistemdeki bozulmaları koyun –keçi sürülerine yönlendiren yazılardan sonra, beni düşündüren bir atasözümüzü sizler de düşünün: “ Keçi kurttan kurtulsa, gergedan olur “.
Kurtlar olmayınca, keçiler huylarını ve ekosistemi mi değiştiriyorlar acaba..!

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Suat Tosun - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.


REALTY WORLD'DEN ÖRENCİKTE SATILIK YATIRIM FIRSATI

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI ÖRENCİKTE YOL KENARI 2 KAT İMARLI 30 METRE YOLA CEPHELİ ELEKTRİK-SU-YOL-TÜM ALTYAPI HAZIR YERLEŞİK ALA...

REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

KASAPLAR'DASATILIK 4 KAT İMARLI ARSA.DEĞERLİ YATIRIM

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI KASAPLAR BÖLGESİNDE 4 KAT İMARLI VİLLA İÇİN UYGUN ÇOK KULLANIŞLI 409 METREKARE KUPON ARSA DETAYL...

REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

RW DEN KİRALIK DAİRE

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI * BHAÇELİ EVLER MAHHALLESİN'DE * MERKEZİ KONUMDA *EN İŞLEK CADDEYE 5 DK. MESAFEDE * 3 ADET BALKON, MUT...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

Yolu Var. TURİZM Bölgesinde Yatırım Fırsatı. Realty World'ten

Emlak Dünyasının Güvenilir Markası Realty World İlyas Özçelik Gayrimenkul'den Kındıra'da Kış turizminin önde gelen kayak merkezlerinden Kartalkaya yol...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

BOLU'nun en iyi sitesinde daire sahibi olun! Realty World'ten.

Dairelerimiz anahtar teslimdir. Kombisi ve ankastresi takılı. Cam balkonu kapalıdır. Temizliği yapılıp teslim edilecektir. Dairelerimizde Ebeveyn BANY...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

ALPAĞUT MAH. 3 KATLI BİNA 3 CEPHELİ SATILIK 3+1 DAİRE

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI * HUZURLU VE GÜVENLİ BÖLGEDE ; ALPAĞUT MAHALLESİNDE , * ETRAFINDA MÜSTAKİL EVLER ; 3 KATLI BİNA MÜSTAK...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

MERKEZ DURAKLI YANINDA GENİŞ 3+1 VE KİLER ODASI

AKTAŞ MAH.'DE BATI & KUZEY CEPHE 155 M² BRÜT 140 M² NET 3+1 KİLER ODASI BALKONLU MERKEZ DURAKLARINA YAKIN KİLERLİ KULLANIŞLI MERKEZİ KONUMDA Okul,...

0(374) 222 14 14

GEREDE KABİLLERDE SATILIK 2 katlı Bahçeli Müstakil Ev

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI​ * GEREDE / KABİLLER MAHALLESİ * DOĞU / GÜNEY/ BATI CEPHE *334 +90 M² ARSA PAYLI * GENİŞ BALKON * 2 KA...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

BORAZANLARDA TERASLI DUBLEKS 3+1

BORAZANLAR MAHALLESİNDE 50.YIL ORTAOKULUNA YAKIN KONUMDA EBEVEYN BANYO TERASLI 3+1 120M2 GÜNEY DOĞU CEPHE ASANSÖR BULUNMAMAKTADIR ZEMİN KAT ÜSTÜ 3 KAT...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

İşinizi Zirveye Taşıyın: Belediye Meydanın'da Modern Ofis

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI YENİ BELEDİYE DÜKKANLARINDA MİGROS'UN VE KÖFTECİ YUSUF UN ÜSTÜ 5.KAT BÜTÜN BELEDİYE MEYDANINA HAKİM KÜ...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL