EKONOMİK KRİZ

Sayın okuyucular, sizlerin de malumu olduğu gibi bu günlerde siyasetin gündemi, zamların ağır yükü altında ezilen halkı bu yükten nasıl kurtarırız tartışmaları değil de ekonomik kriz var mıdır,yok mudur tartışmaları.Bu tartışmalar, Osmanlı, İstanbul’u kuşattığı zaman içerideki din adamları melekelerin cinsiyeti üzerine tartışırlarken Fatih Sultan Mehmet’in beyaz atı ile surların içinden İstanbul’a girmesi durumuna benziyor.Beyler, sizler kriz var mıdır yok mudur diye tartışadurun, o, dili var ama konuşamayan milletin mutfağındaki yangın bacayı sardı,ev yanıyor.

Sayın okuyucular ben kesinlikle iddialı bir ekonomist değilim ama karınca-kararınca hukuk fakültesinde ekonomi ve maliye dersleri gördüğümden bu gün geldiğimiz durumu - aklımın ve mantığımın da yardımı ile- yorumlayarak nedenlerini ve çarelerini sizlerle paylaşmak istiyorum.

Bu yangın olayını yani hayat pahalılığını irdelerken daha iyi anlaşılabilmesi için milletin nüvesi(çekirdeği-özü) olan aileden başlamak istiyorum; Zira bilindiği gibi millet aileler topluluğudur. Devlet ise bu topluluğu yöneten tüzel kişidir. Ailenin durumu ne ise devletin durumu da o olur.

Varsayalım ailenin aylık geliri 1000 Tl.Gideri ise 1200 Tl. Aradaki 200 Tl.lik açık önce elde ne varsa satılarak karşılanır,satılacak kalmadığında komşulardan borç alınarak kapatılır. Gün gelir borç para istediğinizde o komşu size “vallaha sizler hesapsız kitapsız hareket ediyorsunuz, ayağınızı yorganınıza göre uzatmıyorsunuz,bu böyle devam edemez,hem bu nedenle ve hem de benim ekonomik durumum da iyi değil kusura bakma veremem “ deyiverir. İşte o zaman -halkın tabiri ile-tekerlek taşa dayanır. Bu gün gelinen nokta budur. Bakıyoruz bu durumdan kurtulmak için birtakım önlemler alınmakta ise de bu önlemler çare olmadığı gibi hukukun sınırlarını da zorlamaktadır. Nasıl mı? Bilindiği gibi ülkemizde meşhur 24 Ocak kararları ile (1980) karma ekonomiden serbest piyasa ekonomisine (liberal ekonomi) geçildi. O ekonomide fiyatları devlet değil pazardaki arz-talep dengesi belirler. Bu durum liberal ekonominin ana kuralıdır, tahterevalli gibidir. Bir malın arzı(satılık mal miktarı) FAZLA, talep(alıcı) AZ ise fiyatı düşer,arzı az , talep fazla ise fiyatı artar.İşte tahterevalli dediğim husus budur. Görüldüğü gibi fiyatların düşürülebilmesi için arzı fazlalaştırmak gerekir.Biz öyle mi yaptık,tam aksine arzı fazlalaştıracak fabrikalar kurmak yerine mevcutları da sattık.Sattık da ne oldu? Boyumuzun ölçüsünü aldık. Bu görüşüm temel gıda maddeleri haricinde kalan diğer mallarla ilgilidir. Ne var ki insanoğlu bu malları almadan da hayatını idame ettirebilir ki bu nedenle devlet bu alana müdahale etmez ve etmemelidir de. Ama temel gıda maddeleri yaşamın olmazsa olmazlarıdır. Bu nedenle temel gıda maddelerinin fiyat artışlarında devletin zaman zaman müdahalesi söz konusu olabilir. Olması da gerekir.Peki bu müdahale başlı başına yeterli midir? Tabi ki değil. İşte bu burada da karşımıza yine arz-talep dengesi çıkmaktadır.Ne var ki ülkemizde bu dengenin oluşumu için gereken ekonomik ortam bozulmuştur. Nedenine gelince; Benim küçüklüğümde Türkiye’nin nüfusu 14-15 milyon civarında idi.Bunun %80 köylü yani hem üreten hem tüketen,% 20 si kentli yani tüketen idi.Köylü ürettiğinin bir kısmını kendisi tüketir,bir kısmını tüketiciye satardı.Şimdi ise durum tersine döndü, nüfusun % 20 si köylü,%80 i kentli oldu.Hal böyle olunca tarım ürünlerini üreten azaldı,tüketen çoğaldı. Yani ARZ azaldı TALEP çoğaldı.Bu durum ise fiyat artışlarını körükledi.Bu köyden kente göç olayı sosyolojik bir olgudur.Peki bu olgunun önüne geçilebilir miydi? Geçilebilirdi.Nasıl mı?Rahmetli Bülent Ecevit köy-kent projesi ile köyden kente göçü önleyebilmek ve hatta köye dönüşü özendirebilmek için çok çalıştı ama siyasi gücü yeterli olmadığı için gerçekleştiremedi. Öyle ise gıda maddelerinde oluşan bu astronomik fiyat artışlarının önüne geçebilmek için işi zabıtaya havale etmek yerine Köy-kent projesinin hayata geçirilmesi gerekir diye düşünüyorum.Tabi bu arada tarım ürünlerindeki girdi fiyatlarının çok yüksek olduğu da malumdur.Bunun telafisi için de yeni yeni gübre fabrikaları,ilaç fabrikaları kurarak bu girdilerin maliyetteki payının düşürülmesi ve üreticiye devlet desteğinin de artırılması gerekir diye düşünüyorum.

Sayın okuyucular,yukarıda değindiğim gibi ben ekonomi-maliye dersleri gördüm .Hal böyle iken medyada ekonomik durumla ilgili söylemlerde ve özellikle sayın ekonomi ve maliye bakanının söylemlerinde, manipülasyondur, psikolojiktir,enflasyondur,manipüledir,kur farkıdır gibi zaman zaman benim dahi anlamakta güçlük çektiğim ifadeler kullanılmaktadır.Bunların Türkçesi yok mudur? Vardır ama sanıyorum bunu bilerek yapıyorlardır diye düşünüyorum.Zira sayın bakanın basın toplantısında bulunan bir arkadaşa sordum, cevaben” bakan bey o kadar güzel konuştular ki hayran oldum dedi”.Peki ne dedi diye sorduğumda vallaha çok yabancı terim kullandı pek anlayamadım demez mi.Güldüm.Allah gülmekten yoksun bırakamasın Hoşça kalın.

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar İlhami Candemir - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.


REALTY WORLD'DEN ÖRENCİKTE SATILIK YATIRIM FIRSATI

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI ÖRENCİKTE YOL KENARI 2 KAT İMARLI 30 METRE YOLA CEPHELİ ELEKTRİK-SU-YOL-TÜM ALTYAPI HAZIR YERLEŞİK ALA...

REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

KASAPLAR'DASATILIK 4 KAT İMARLI ARSA.DEĞERLİ YATIRIM

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI KASAPLAR BÖLGESİNDE 4 KAT İMARLI VİLLA İÇİN UYGUN ÇOK KULLANIŞLI 409 METREKARE KUPON ARSA DETAYL...

REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

RW DEN KİRALIK DAİRE

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI * BHAÇELİ EVLER MAHHALLESİN'DE * MERKEZİ KONUMDA *EN İŞLEK CADDEYE 5 DK. MESAFEDE * 3 ADET BALKON, MUT...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

Yolu Var. TURİZM Bölgesinde Yatırım Fırsatı. Realty World'ten

Emlak Dünyasının Güvenilir Markası Realty World İlyas Özçelik Gayrimenkul'den Kındıra'da Kış turizminin önde gelen kayak merkezlerinden Kartalkaya yol...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

BOLU'nun en iyi sitesinde daire sahibi olun! Realty World'ten.

Dairelerimiz anahtar teslimdir. Kombisi ve ankastresi takılı. Cam balkonu kapalıdır. Temizliği yapılıp teslim edilecektir. Dairelerimizde Ebeveyn BANY...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

ALPAĞUT MAH. 3 KATLI BİNA 3 CEPHELİ SATILIK 3+1 DAİRE

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI * HUZURLU VE GÜVENLİ BÖLGEDE ; ALPAĞUT MAHALLESİNDE , * ETRAFINDA MÜSTAKİL EVLER ; 3 KATLI BİNA MÜSTAK...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

MERKEZ DURAKLI YANINDA GENİŞ 3+1 VE KİLER ODASI

AKTAŞ MAH.'DE BATI & KUZEY CEPHE 155 M² BRÜT 140 M² NET 3+1 KİLER ODASI BALKONLU MERKEZ DURAKLARINA YAKIN KİLERLİ KULLANIŞLI MERKEZİ KONUMDA Okul,...

0(374) 222 14 14

GEREDE KABİLLERDE SATILIK 2 katlı Bahçeli Müstakil Ev

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI​ * GEREDE / KABİLLER MAHALLESİ * DOĞU / GÜNEY/ BATI CEPHE *334 +90 M² ARSA PAYLI * GENİŞ BALKON * 2 KA...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

BORAZANLARDA TERASLI DUBLEKS 3+1

BORAZANLAR MAHALLESİNDE 50.YIL ORTAOKULUNA YAKIN KONUMDA EBEVEYN BANYO TERASLI 3+1 120M2 GÜNEY DOĞU CEPHE ASANSÖR BULUNMAMAKTADIR ZEMİN KAT ÜSTÜ 3 KAT...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL

İşinizi Zirveye Taşıyın: Belediye Meydanın'da Modern Ofis

REALTY WORLD EMLAK DÜNYASININ GÜVENİLİR MARKASI YENİ BELEDİYE DÜKKANLARINDA MİGROS'UN VE KÖFTECİ YUSUF UN ÜSTÜ 5.KAT BÜTÜN BELEDİYE MEYDANINA HAKİM KÜ...

0(374) 222 14 14 REALTY WORLD ILYAS ÖZÇELİK GAYRİMENKUL