Son yazımızda İngiliz aristokratı Leydi Montagu’yu saygıyla andık. Konumuz halk sağlığı idi.
Bu sefer ay içinde okuduklarımdan ilginç bir portre Eva de Vitray-Meyerovitch. Araştırmacılığı ağır basan akademisyen bir Fransız aristokrat.
Onu keşfettikçe , Hz. Mevlana aşığı olarak hayat döngüsünden ve İslam dinine katkılarından bir damlacık aktarmaya cesaret ettim.
Eva; 1909 tarihinde Fransa’nın Boulogna şehrinde Katolik bir aileden dünyaya geldi .Çocukluğundan itibaren çok kapsamlı bir din eğitimi almış olmasına rağmen,merak ve araştırmacılığını da çok çabuk gösterdi.Anglikan bir büyükanne tarafından Katolik mezhebinde yetiştirilir. Bir rahibe okuluna verilir.
Latince ve Grekçe bölümünü bitirerek liseden mezun olur. Sonra hukuk eğitimini tamamlar .Üç yıl felsefe eğitiminde “Platon’da Simgeler” adlı doktorasını yazarken kafası karmakarışıktır.
Birinci Dünya Savaşı (1914-1918) onun çocukluk yıllarına rastlar, İkinci Dünya Savaşında(1938-1945)genç bir akademisyendir.
22 yaşında kendisi gibi öğrenci olan Yahudi bir gençle evlenir. Bu evlilikten 2 oğlu olur. Paris’in işgal edilmesi, Nazilerin başlattığı insan avı, savaşın acımasızlığı onda travmalara sebep olur.
O dönemlerde kendisi gibi, hukuk,felsefe tahsili almış, Hz.Mevlana hayranı, Pakistanlı İslam düşünürü Muhammed İkbal’in kitaplarını Fransızcaya çevirmeye başlayınca ; ” düşünürün o kitaplarda daima -Üstadım- diye bahsedilen Mevlana’yı öylesine sevdim ki , sevgi düşünmenin ilk ve vazgeçilmez şartıdır ” der.
İslamı öğrenme sürecinde Mısır’a gider,(1969-1973) yıllarında El Ezher Üniversitesinde prof. olarak görev yapar. Daha sonra Libya ,Sudan,Fas ve Türkiye’ye sayısız ziyaretler yapar. 45 yaşında Müslümanlığı seçer ve Havva ismini alır.
Ortaçağda İslam’ın önemli bir figürü olan Mevlana’ya odaklanmak için iki yıl içinde Farsça öğrenir.Ve 1968 yılında ”Mevlana’nın Eserinde Mistik Temalar “ başlıklı tezi yayınlar.Mevlevilikle ilgili bir çok eseri Fransızca’ya tercüme eder.
Günümüz Fransa’sında İslam karşıtlığının hızla yükseldiği bir ortamda; Fransa Dauphne Üni. Akademisyeni Ousame Bouisse nin 12 Eylül 2021 tarihli makalesinde ; “ Eğer Eva de Vitray, Müslüman olmayı tercih ettiyse ,her şeyden önce İslam’a ve Birlik (Tevhid)doktrinine çok çabuk yakınlık hissetmesindendir.İslam onun manevi yaklaşımının doğal bir uzantısıdır ” diye açıklanmakta.
Havva Hanım, “İslam’da Dua” adlı kitabında,”Adalet talebi zorunludur.”Seni adalete şahit kıldım”. Başkalarına karşı adalet , Tanrıya verilen tanıklığınsamimiyetini garanti eder ve ondan ayrılamaz.
Özgür düşünen Eva de Vitray,” Book of İnside” nin çevirisinin girişinde Mevlana’dan alıntıladığı şu sözleri söylemiş idi: “Bir ders veren bir kaç kelime ,henüz olmayan bir lambayı öpen yanan bir lamba gibidir.”
1989 yılında Konya’da verdiği bir konferans da; “vefat ettiğinde Konya’da Mevlana’nın yanında bir yere defnedilmesini istediğini” söyler.1999 yılında Paris’te evinde vefat eder. Thiais İlçesinde bulunan Müslümanlar için ayrılmış bir bölümde, dikdörtgen taşlarla sınırları belli edilmiş bir mezara defnedilir.
Büyük oğlu bir tıp profesörü ,küçük oğlu da bir avukattır. Fakat annelerine karşı ilgisizdirler. Bütün hayatı boyunca Mevlevi Dervişleri ve onu tanıyan ,bilen Müslüman gençler ,adeta etrafında pervane olmuşlardır.
Havva Hanım’ın Thiais’te bulunan mezarı 10 yıllık kiralık mezarlık olup, bu süre dolmak üzeredir.” Manevi oğlum” dediği Selçuk Üni.Fransız Dili ve Edebiyatı profesörü Abdullah Öztürk Hoca, H avva Hanım’ın Büyük oğluna bir mektup yazar. Annesinin mezarının Konya’ya taşınması için izin ister . İzin alınır. Abdullah Hoca’nın ve dostlarının gayretiyle vasiyeti yerine getirilir. Konya Halkı Havva Hanımı bağrına basar .Gözyaşları arasında Mevlana’nın Türbesi yanında bulunan Üçler Mezarlığı’na defnedilir.
HavvaHanımın başlıca eserleri : Altı ciltlik Mesnevi/ Mecalis-i Sebal /Fihi Ma fih / Divan-ı Mevlana Celaleddini Rumi ve Muhammed İkbal’in eserlerini Fransızca’ya çevirileri yanı sıra kendisine ait; İslamın Güler Yüzü /Duanın Ruhu /Tasavvuf Antolojisi / Evliya Menkıbeleri/ İslamda İbadet.
Yararlanılan Kaynaklar : Ousame Bouisse (2021) :Eva de Vitray-Meyerovith, l’amour de la connaissance et la connaissance de l’amour.(The Conversation Fr.2021.
Şaban Kumcu-Mevlevi Bir Aşık: Eva de Vitray Meyeroviç 16Nisan 2021.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.