Dünyadaherkese yetecek kaynak var, ancak herkesinhırsını karşılamayayetecek kadar değil..! Mahatma GANDİ
Bolu’da 2007 yılında, Ormancılık Araş .Enstitüsü’nde “Araştırma Master Planı (Ana plan)”için swot analizleriyle anketler yapılıp değerlendirildiğinde; Batı
Karadeniz Bölgesi Ormanlarında en öncelikli ve önemli ormancılık araştırma konusu; “Karışık doğal ormanların doğal yolla gençleştirilmesi” olarak saptanmıştır.
Dünyada olduğu gibi bizde de karışık doğal ormanlar ,saf orman kuruluşu olan ormanlara göre daha ideal ve tercih sebebidir.Sebepleri; fırtınaya ve böceklere dayanıklılık, hele yapraklı-ibreli karışımı ise yangına karşı daha güvenli,daha ekonomik değer taşımaları ve daha estetik değere sahip olmaları gibi.
1994 yılında Almanya’da Münih Or.Araş.Enstitüsü’nde 21 kişilik Türk Ormancısına verilen brifingde,bir yaşlı Alman Profesör;” Sizler bizlerin yapay ormanlardaki ıslah çalışmalarımızı gezip bilgilendiniz.Ancak,hele hele klonal bazda görülen ilerlemelere bakıp hiç mi hiç kendi çalışmalarınızda geride kalmışız diye hayıflanmayın..! Zira bizim kaybettiğimiz doğal ormanlara karşılık sizlerin hala koruduğunuz doğal ve hem de karışık ormanlarınız var. Değerini bilin ”demesiyle, bizleri gezide dolaştıran ıslahçı akademisyenler arasında önemli bir tartışmaya şahit olmuştuk.
Nitekim doğal türlerin yerine daha ekonomik diyerek çam diktiğimiz Bolu Dağı ve benzeri kayın ormanlarında(1968-1975), 15-20 yıl aradan geçmeden dikilen çamlar, kar kırması, devrik gibi nedenlerle sahada barınamayıp,yerine dipten sürgünden gelen kayın kök ve kütük sürgünlerine bırakmışlardır.Doğa bu yapay dönüştürmeyi kabul etmemiştir.
Gündemden hiç düşmeyen “iklim değişikliği” ne karşı doğru ağaç kombinasyonunun bulunması ormanları daha esnek hale getirebileceğine ilişkin makalelere yabancı kaynaklarda sıkça rastlanmaktadır.
Karışık orman niye daha esnek yapıdadır ?
Orman ekosisteminde her ağacın bir çok komşusu bulunur. Sanki bir orman mahallesinde aynı türler ,özellikle yetişme ortamı koşulları benzer olduğunda ,birlikte yaşamlarını sürdürdüğü gibi; bazen bu komşular farklı türden de olsa birbirine yakın ve topluca bir topluluk oluştururlar.
Kuraklık bir çok ağaç türü için büyük zorluk yaratabilir.Yerküresi iklim değişimiyle daha sıcak ve kurak bir iklime dönüştüğünde ise, bazı türler için kötü bir gelecek beklemektedir.
Kimi ağaçlar terlemeyle su kaybı konusunda daha muhafazakardır. Su kaybını önlemek için kuraklıkta stomalarını erken kapatırlar, aynı zamanda ne kadar karbondioksit alabileceklerini ve ne kadar enerji üretebileceklerini de sınırlarlar.
Karışık ormanlarda gençleştirme araştırmalarına henüz nokta konulmadan ,Orman Genel Müdürlüğünce,70 yıllık birbirini tamamlıyan araştırmaları sürüklemiş, Bolu’daki Enstitümüze bağlı Karabük- Büyükdüz Araştırma Ormanının iki yıl önce statüsü değiştirilerek işletme üretim ormanına dönüştürülmüştür.Orman Fakültelerinin eğitim,araştırma,tatbikat laboratuarı gibi yıllarca karışık ormanların en güzel gençleştirme örneklerini vermiş bu ormanın yeni durumu bilim camiasını fazlasıyla üzmüştür (Üstelik Karabük İlinden,bir eski Or.Gen.Müdürü – Ormancı milletvekili çıkarmış olmasına ve Karabük’te Orman Fakültesi açılmış olmasına rağmen …).
Karışık orman ve biyoçeşitlilik kapsamında Bolu Ormanlarında bir ağaç türü var ki onunla olan farkındalığımız git gide artmakta .Türk Fındığı (corylus colurna L.).
-Bolu-Karadere Ormanlarının Karadeniz ikliminin ılıman kısmen nemli ortamlarına kayın ,göknar ,akçaağaç,dişbudak vd. komşu ağaçlarıyla adeta yarışan bu fındığı ,Bolu’nun İç Anadolu karasal iklimine yakınlaşan zonu Seben’in meşe ağaçlarına komşuluk ederken görmeniz elbetteki şaşırtıcıdır, ”Ben sanki bu yüzyılın iklim değişimine dayanabilecek bir ağaç türüyüm” demekte.
-600 metre deniz seviyesinden 1700 metre zirvelere kadarda dikey yayılış gösterebilen, kazık köklü,dolayısıyla erozyona karşı dirençli bir tür.
-Ya, Sanfransisco caddelerinde yol ağacı olarak ,egzos gazlarına ve sıkı topraklara da dayanıklılık göstermesine ne demeli...
Yurt dışı ve yurt içinden meyvesine ve fidanına olan talep ise artmıştır. Bu bize salt fındık şekeri ile değil tombul fındık aşılanmış fidanını üretmekle ve yaşlananan Karadeniz fındık plantasyonlarının yerine yeni kültürler kurmak için Türk fındığı tohum bahçeleri oluşturmak suretiyle,zaman zaman söyleyenler gibi bir” Bolu fındığı “çeşidi deyin, markası deyin hızlı bir eylem seferberliği başlatılmalıdır.
Endemik bir tür olan Uludağ Göknarımızın Noel Ağacı olarak avantajlı adaptasyonu Amerika ve Avrupa’ya on yıllardır tohum ihracı ve sonuçta da Avrupa’da tohum bahçeleri kurmalarına yol açmıştır. Batıda bu fındığımıza bilhassa Fransa literatür de Bizans fındığı demekte ısrar etmektedir.
Enstitü’den neslinin azalmasına dikkat çekerek, 11 yıl önce; Orman Genel Müdürlüğüne yazarak, ormanlarda Türk fındığının damgalanarak kesimini yasaklatmıştık.
Bu pırlanta değerindeki biyolojik çeşitliliğimizin ve özetle karışık doğal ormanlarımızın değerini bilelim. Hatta Prof.Dr.Eyüp Yüksel’ (2019) in dediği üzere; “ biyolojik çeşitlilik” kavramını , salt estetik ve “Dışımızdaki Dünya” özel ilgi ve merak alanı gibi değil, futbol gibi,döviz kuru ,meyve sebze pazar fiatları gibi yerli bir konu haline getirmeliyiz.
Sağlıcakla kalınız.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.