Bu hafta size ülkemiz çalışanlarının en büyük kesimini oluşturan işçilerin, hukuksal olarak haklarının biri olan kıdem tazminatından bahsedeceğim.
İşçi alacakları; 4857 Sayılı İş Kanun’unda düzenlenmiş olup, işçinin çalışması ve emeğinin karşılığı olan ücret, tazminat gibi parasal değerlerdir. İşçi alacaklarının bir kısmı olan, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücret alacağı, kötü niyet tazminatı vs. feshe bağlı alacak kalemleri olup ancak iş akdinin son bulmasıyla talep edilebilir kalemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ücret, fazla mesai ücreti, ulusal bayram, genel tatil ücret alacağı, hafta tatili ücret alacağı vs. ise feshe bağlı alacaklar olmayıp, iş akdi feshedilmiş olsun veya olmasın işçinin hak kazandığı zaman talep edebileceği alacaklardır.
Gelelim kıdem tazminatına. Nedir bu kıdem tazminatı? Kıdem tazminatı, belirli şartlar altında iş akdi sona eren işçiye, işe başladığı tarihten, iş akdinin son bulduğu tarihe kadar hizmet akdinin devam ettiği bu süreçte her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücret (giydirilmiş brüt ücret) tutarında ödenen tazminattır. Bir yıldan arta kalan süreler içinde aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Bu bir yıl hesaplanırken, işçinin hizmet akdinin devam etmiş veya aralıklarla yeniden yapılmış olmasına bakılmaksızın, aynı işverenin bir veya birden fazla değişik işyerlerinde çalıştığı süreler göz önünde bulundurulur.
Peki ya bu kıdem tazminatına hak kazanmanın şartları nelerdir?
-En az bir yıl çalışmış olmak
-4857 Sayılı İş Kanununa tabi işçi olmak
-İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi: Bu haklı nedenlerden bazıları ise; işveren tarafından işçinin ücretinin kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmemesi veya ödenmemesi, işçinin ücretinin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücretin karşılanmaması ya da çalışma şartlarının uygulanmaması ya da işçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemleri işverenin almaması veya iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli hale gelmiş olursa veya işçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkarması vs. gibi nedenlerdir. İşçi, iş sözleşmesi belirli süreli olsun veya olmasın bu gibi sebeplerle, iş sözleşmesinin süresinin bitimini ve bildirim sürelerini beklemedensözleşmeyi derhal feshedebilir.
-İşçinin muvazzaf askerlik nedeniyle işten ayrılması
-Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla işten ayrılması
-Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş akdini sona erdirmesi sona erdirmesi
-Sigortalılık süresini (15 yıl) ve prim ödeme gün sayısını (3600) tamamlayarak, yaş koşulu nedeniyle emeklilik hakkını kazanamamış olsa bile kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle
-İşçinin ölümü sebebiyle iş akdinin son bulması
Kıdem tazminatı ödenmeyecek haller ise;
-İşçinin kendi rızası ile işten ayrılması yani istifa
-İşverenin haklı nedenle iş akdini sona erdirmesi; işverenin iş akdini feshederken dayanabileceği haklı nedenlerden bazıları ise; İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi ya da işçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi, işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi veya işçinin, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması, işçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması,işçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması, işçinin iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması vs. gibi nedenlerdir.
Kıdem tazminatı hesaplamasında esas alınacak ücret ise, son brüt ücret yani giydirilmiş ücrettir. Bu kıdem tazminatı alacağı ise 25.10.2017 tarihinden önce iş akdi feshedilmişse fesih tarihinden itibaren 10 yıl, 25.10.2017 Tarihinden sonra feshedilmişse, fesih tarihinden itibaren 5 yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
Her bir işçinin, çalışanın hakkı olan emeğinin karşılığının alnındaki teri kurumadan verilmesi temennisiyle. Haftaya görüşmek üzere. Sağlıcakla kalın.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.
Yorumlar
(1)handan - batırmaya mı geliyorsunuz
Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Sitemizin Topluluk Kurallarına uymayan yorumlar yayınlanmaz. Yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.