Korona pandemisiyle vahşi av eti (yarasa, karıncayiyen..) ilişkisini çağrıştıran bilimsel bir makaledeki derisi soyulmuş kurbağaların fotoğrafı ,bu yazıyı hazırlamaya yönlendirdi. Makale 24 Haziran 2020 tarihinde “The Conversation “da yayınlandı. Başlığın Türkçesi: “ Düşündüğümüzden Fazla İnsan Kurbağa Bacağı Yemektedir” .Yazarları üç Türk akademisyen. Prof. Dr.Reşit Akçakaya,. Prof. Dr. C .Can Bilgin,. Doç.Dr.Kerim Çiçek’ten oluşmuş.
Dr. C .Can Bilgin (ODTÜ) ile 1995’li yıllarda tanışmış, Abant Gölünde su samuru varlığını soruşturmak için davet etmiş ve birlikte dolaşmıştık …
Benim bilim adına cana kıyışım ise şöyle oldu. 1967 yılında İ.Ü.Orman Fak.1.sınıfında F.K.B. derslerinden zooloji laboratuar vizesi için Beyazıt –Laleli semtlerinde harıl harıl kurbağa aramış ve bir kurbağayı eterle bayıltıp laboratuarda derisini yüzüp , iç organlarını ortaya çıkarmış ve ödev kağıdına,iç organ adlarıyla resmetmiştik. Zorlu bir vize engeliydi…
TEHDİT ALTINDA KURBAĞALAR
Kurbağalar ,bilinen yüzergezer (Amfibia)lerin % 6.5’ unu oluşturur.Uluslararası Doğa Koruma Birliği tarafından değerlendirilen 6800 türün % 41 ‘i tehdit altında olarak sınıflandırılmıştır.Hayatta kalmalarına yönelik ana tehditler iyi bilinmektedir.Bunlar; hastalık,kirlilik,habitat kaybı ve iklim değişikliğini içerir.Ayrıca bir tehdit olarak insanlar, bir çok kurbağa türünü daha çok yiyecek ve ender türleri ise koleksiyon olarak toplamaktadır.Bu ticaret hastalık yayar, aynı zamanda kurbağaların yediği sivri sineklerin ve tarımsal zararlıların kontrolünü azaltır.
1980’li yıllarda Asya’da kurbağaları hedef alan bir mantar hastalığı ile karşılaşıldı. (Bd) rümuzuyla tanınan bu mantar, canlı hayvan ticaretiyle her tarafa yayılmıştır .Bu mantar, şimdiye kadar belgelenmiş patojen kaynaklı biyoçeşitlilik kaybı rekorunu da kırmıştır.500’den fazla yüzer gezer (Amfibia ) türünden 90’nını tüketmiş,124 türün nüfusunu ise,% 10’nun altına düşürmüştür (Emre Rona, 2019).
Şimdi gelelim asıl bu yazımıza sebep olan araştırmayı tanıtmaya; Üstte konu edilen değerli üçlü Türk araştırma grubu, Türkiye’de insanlar tarafından en az 40 yıldır avlanarak hasat edilen kurbağaları araştırdılar. Ekip Çukurova Bölgesinde Akdeniz boyunca uzanan düz ve bereketli bir bölgede yaklaşık 14000 kurbağayı yakaladı ve işaretledi .Serbest bıraktı. 3 yıl boyunca mevsimler itibariyle 4 kez örnek alındı . Havuzlarda ,kanallarda ve akarsularda bulunan kurbağalar etiketlenip ,serbest bırakıldı.
Çukurova’da insanlar ; kurbağaları bir biçerdöverle genellikle geceleri üç veya 4 kişilik gruplar halinde çalışarak yakalamaktalar. Bir gecede biçerdöver tipik olarak 20-30 kg. kurbağa yakalar . Ancak bazıları 130 kg - yaklaşık 3000 kurbağa yakalayabilir. Kurbağaları talebe bağlı olarak yaklaşık 1.30 -5.50 dolara (kg başına 0.60-2,60 dolar) işleme tesislerine satıyorlar.
Anadolu su kurbağaları (Palephylax spp.) aslında yenilebilir kurbağa (Palephylax esculentus )olarak bilinen gerçek türlerden olmamasına rağmen kurbağa ihracatçılarınca satın alınmaktadır . Avrupa’da pazarladıklarında ise yenilebilir türün etiketi ile sunulmaktadırlar . Çukurova’daki araştırma sonunda ;kurbağa nüfusunun yılda yaklaşık % 20 oranında hızla azaldığı tesbit edilmiştir. Modellemelere göre, hasat eğilimleri devam ederse,bu kurbağa populasyonlarının 2050 yılına kadar Çukurova Bölgesinde yok olma olasılığı % 90 ‘dır. Ayrıca Hatay Bölgesinde’de buna benzer ticaretin yoğunlaştığı bildirilmiştir. Türkiye’de kurbağa hasadı geliri yılda 4 milyon dolar değerinde. Bu hasadın yarısı Çukurova ‘dan ihraç edilmektedir.Bu da bölge insanının önemli bir geçim kaynağı olarak süregelmektedir. Araştırma sonuçlarına göre; kurbağa nufuslarını sürdürülebilir bir kurbağa bacağı oranında hasat etmek ümidi kaybolmuş değil. Bunun için sahadaki nüfus oranının % 5-10 ‘nu orta bir kurbağa sayısı oranında hasadın yerel geçim kaynaklarını sürdürülebilirliğini devam ettirecektir .Denizlerde balık avı kısıtlaması gibi hasadın belli oranda kısıtlanması tavsiyesi Araştırma Ekibince ilgili devlet kurumlarına bilgilendirilmiştir.
KURBAĞA ÖNEMLİLİĞİ
Kurbağa bacağı uzun zamandır Fransız gastronomisi ile ilişkilidir. ABD ve Asya’da yenilmektedir. Bu kurbağaların çoğu Güneydoğu Asya ve Endonezya ve Çin’den ihraç edilir.Bir tahmine göre yıllık 100-400 milyon kurbağa uluslararası gıda olarak pazarlanmaktadır. Fransa ve Romanya’dan sonra, Hindistan ve Bengaldeş’te kurbağa av yasağına başvurdu.
Kurbağahamiletesti: Afrika Pençeli Kurbağası’nın tuhaflıklarından biri de, bir kadının idrarı enjekte edildiğinde, hamileliği güvenilir bir şekilde tesbit edilmektedir. Kadın hamile ise enjekte edilen dişi kurbağa, 18 saat içinde yumurta bırakmaya başlayacaktır. Bu nedenle 1930’ larda Af.Pen.Kurbağası’nın bu özelliği dünyanın ilk hızlı gebelik testi seçildi.
Kurbağadili : Peki ya…kurbağa dilinin yüksek bir yapıştırıcı olduğunu biliyormusunuz ? 1849 yılında Waller, kurbağa dilinin yumuşak ve yapışkan değeri olduğunu açıklamış, 2014 yılında Kleinteich ve Ark. kurbağa dilinin kendi ağırlığının iki katını kaldırabilecek güçte olduğunu, 2017 yılında Alexis Noel ve Ark., kurbağa dilinin 0.07 saniyenin altında bir insan gözünün yanıp sönmesinden beş katlı hızlı bir böcek yakalayabildiğini saptadılar. Bu sırlar, konveyör bantlar için yüksek hızlı yapışkan mekanizmalar ve yumuşak robotikte hızlı tutuş mekanizmaları gibi şeyler için gelecekte uygulamalara sahip olması mümkündür.
Kurbağa kompleksi : Kurbağalar muhteşem adaptasyon yeteneğine sahip yaratıklar.Ve ısı değişikliğine kendini ayarlayabiliyorlar.Eğer değişikliğin derecesini ayarlayabilirseniz, bir kurbağayı kaçırmadan suyun içinde haşlayabiliyorsunuz .Tam tersi dondurabiliyorsunuz da …Prof.Dr.Raci Bademl (2002),bu özelliği onun zekasına yorumluyor.
Depremhabercisi: Çiftleşme mevsiminde erkek kurbağaların sismik olaylardan önce bulundukları mekandan göç etme gibi sezgilere sahip oldukları İngiltere Milton Keynes araştırmacılarınca da doğrulanmıştır.
EDEBİYAT VE KURBAĞALAR
Ahmet Haşim,sanat dünyasında şiirlerinde kuş,göl,gece,mehtap gibi imajları sık sık kullandığı için “ kurbağa şairi ”olarak tanınıyordu.
Kurbağadan korktuğunu dizelerinde açıklayan Orhan Veli : Ben Orhan Veli… / 1 yaşında kurbağadan korktum / 2 yaşında gurbete çıktım/…
Sabahattin Ali deyince ,akla Kuyucaklı Yusuf , Madonna’mı geliyor? Yoksa “ Kurbağalar Serenad’ımı” ?
Şair Bülent Bakiler’i dizeleri ise müthiş: Akşam karanlığında başlardı kurbağalar / Susar gökyüzü kadar , dinlerdim biteviye./ Gecemi besteleyen cırcır böceklerinde / Kurbağa seslerinde sevdim seni Türkiye !
Son sözü Marienne Moore söylüyor: Şiir gerçek kurbağalarla hayali bahçeler yaratma sanatıdır. Hoşçakalın.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.