Şükürler olsun.
Ormanlarımızda yeterince boz ayımız var. Civar ormanlarda yürüdüğümüzde Avrupa ormanlar kralı ile karşılaşmak gibi bir adrenalini taşımak/hissetmek bizlerde övünç vesilesi.
Oysa; nasıl olur demeyin ! Avrupa ve özellikle Fransa-İspanya sınırındaki Fransız Pirene’ lerinde boz ayı nesli hakikaten tükenivermiş. Meğerse, Bern Sözleşmesi,Biyolojik Çeşitlilik sözleşmeleri hepsi boşmuş.
Uzunca bir süreçtir, her yıl 2 şubat ta Avrupa çapında bir pagan ayı bayramı olarak kutlanılmakta.
Bugün hala pek çok Avrupa başkentleri ve Amerikan Şehirleri ayı amblemli flama ve bayraklar taşımaktalar. Adı “ bear” ayıdan gelen İsviçre’nin Bern Şehri, Almanca “bar” küçük ayı anlamına gelen Berlin, İspanyolca ayı “madrano” “ anlamına gelen Madrit’e dönüşmüştür.
Ayı avı Ortaçağdan beri asaleti ile popüler olmuştur.1737 yıllarında sığır kaybı öne sürülerek, pastoral aktiviteler düzenlenirdi.İkramiye ödülleri,öldürülen ayı boyutuna bağlı verilirdi.Orta, büyük ve pooh ayılar…
1930-1950 yılları arasında 200 adet boz ayı yirmi yılda yok edildi.1962 yılında ayıyı koruma yasası çıktı .Son yıllarda ekolojik piramidin zirvesinde boz ayı , Pirene Dağlarında şemsiye bir tür kabul edilmiştir.Risk altında oluşu onu hep gündemde tutmuştur.
Fransa’da 35 yıldır özellikle tüm Cumhurbaşkanları, Pirene ayılarının korunması üzerine aktif politika göstermişlerdir.1982 yılında François Mitterand,şahsen, hiçbir Avrupa çevre direktifi olmaksızın boz ayıları koruma politikası başlatmıştır.Sonrasında Chirac, Sarcozy, zamanında ayı nüfusu sayılmış, her bireye kimlik bile verilmiştir.
2003 yılında ayı sayısı 5 adede düşmüştür.2014 yılında Cumhurbaşkanı F.Holland,Pirene ayılarının korunması üzerine artık bir pozisyon alma zamanı geldiğini duyuruyor ve Slovenya’dan boz ayı transferi yapılıyor.
2016 yılında Pirene’lerde; 39 ayının varlığı saptanıyor. 2 adedi, İspanya Batı Pirene’sinde,37 adedi Fransa Orta Pirene’sinde (14 dişi,11 erkek, 2 genç, 10 yeni doğmuş ayı yavrusu) sayılmıştır.
Slovenya’dan getirilen ayılar, aynı tür ve aynı genetik saflıkta ayılardır.Yetişme ortamları benzer (kayın,meşe,kestane ,ibreli karışık ormanları)ortamlardır.
Sloven ayıların aynı davranış ve diyet rejimi gösterdikleri araştırılmıştır.
AYI SOYUNUN TÜKENİŞ NEDENLERİ
Kaçak avcılık Pirene’lerde ayıların kaybolmasının en başlıca nedenidir.
Tarihsel olarak yasak gelinceye kadar ayılar avcılara, deri ,et,yağ, safari geliri,v.s.için aşırı avlanma olarak cazip gelmiştir.
Pirene Dağlarında hayvancılık,yağ,peynir,süt ürünü kazançları,arıcılık ,dağ otelleri ve kış sporları turizmi çok gelişmiş,zaman zaman çiftçilerle çevreci dernekler karşı karşıya gelmişlerdir.
Doğal olarak boz ayıların beslenme rejimleri acaba tehlikeye mi girmiştir ? diye akla gelebilir.
Ayılar için kayın ağacı meyvesı fıstıklar,meşe meyvesi palamutlar ,kestaneler,mantarlar,soğanlı bitkile,kökler en önemli besin kaynaklarıdır.
Nitekim şahsımın 11 yıl süreyle (1981-1992) ,Bolu,Yığılca, Mudurnu-Taşkesti kayın ormanlarında tohum verimliliği araştırması çalışmaları sonucunda ; en zengin tohum yıllarının 10 yılda bir ,iyi tohum yıllarının 4-6 yılda bir tekerrür ettiği,gerisinin orta ve zayıf tohum yılları olarak verimsiz yıllar saptandığı belirtilmiştir.Kayın tohumunun besleyici özelliğinden dolayı, Avrupa’da ayı nüfusu ile fare nüfusunun üreme yıllarının ,zengin ve iyi meyveli yıllarda korelasyon gösterdiği araştırmalarla saptanmıştır.
Buna;Pirene Dağlarındaki köylülerin veciz sözleri gayet güzel açıklık getirmektedir : Ha fıstık yılı, ha ayı yılı ..!
Ancak biyologlarca ayıların beslenmesinden dolayı bir endişe belirtilmemiştir.
Bugün Kuzey Yarımkürede 250 bin civarında bozayı nüfusu bulunmaktadır.Türkiye’de ise, 3000-4000 adet arasında olduğu tahmin edilmektedir.
Foto : Fransa’da kırsalda ayı festivali
AVCI: PİRENİYEN MİSİN, SLOVEN MİSİN?
AYI : BOZ AYIYIM !
Foto :Dünyada Boz ayının yaşadığı yerler
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.