Sanal basında  LE MONDE’un  23-12-2015 tarihli  “Fransız Biyoloğu J.M.Pelt’in Ölümü” haberi yer aldı.

Jean M.Pelt  ismi tanıdık geldiğinden kitaplığımın  rafından bir kitabını bulup çıkarmam pek zor olmadı.

İş Bankası  Kültür Dizisi Yayınlarından “ Bitkilerin  En Güzel Tarihi, 1999. “ kitabının dört yazarından birincisi J.M.Pelt. Diğer iki yazar akademisyen ve dördüncüsü ise, uzman yazarlara bitkilerin gizemli tarihi hakkında sorular yönelten ünlü bir gazeteci.

Kitabın bir belgesel film niteliğinde okura zevk veren yönü var. Ki bu konuları J.M. Pelt , Fransız TV ve Radyolarında eğitsel bir program olarak yıllardır sunmuş durumda.

82 yaşında ölen J.M.Pelt,  1955 yılından sonra Eczacılık, Bitki biyolojisi eğitimi almıştır.1964 ve 1967 yıllarında Afganistan’a araştırma amaçlı gitti. Fransa  Etnofarmakoloji  Derneğinin onursal başkanı oldu.

1971- 1983 yılları arasında Metz Kenti Belediye Başkan Yardımcısı oldu.  Metz’in tarihi ve yeşil kent olması için uğraşlar verdi. Ekoloji ve çevre konulu  yayınlara imza attı. Avrupa Ekoloji Enstitüsünü kurdu.  Legion d’ Honneur  ve Ulusal Liyakat nişanlarını aldı.

Genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) üretimine ilk karşı çıkanların başında yer aldı.

Kentsel ekolojinin ve biyolojik çeşitliliğin tutkulu savunucusu oldu. Ölüm haberiyle  onu pek çok Fransız gazete ve   dergileri gündemlerine aldılar. Metz Belediyesi taziye sicil defteri açtı.

Huzurla yatsın.

     ALTIN  ELMANIN ÖYKÜSÜ

Kitapta yer alan bitkilerin tarihlerindeki örneklerde anlatıldığı gibi domatesinde tuhaf bir yazgısı vardır.

Domatesin patlıcangillerin yabani bir türünden, Meksika’da Vera Cruz Bölgesinde bu günde bulunan, bir çeşit Çeri domatesinden geldiği sanılıyor. Domates 1544 yılında  Mathiolus adında birisinin yazıları sayesinde Avrupa’da tanınmıştır.

Mathiolus, afrodizyak olarak ünlenen “Adamotu”yla domates arasında ortak noktalar olduğunu düşünüyordu. Bunun üzerine domatese “aşk elması” dendi. Daha sonra adı   “altın elma”ya çevrildi   ( bu gün İtalyancada domatese hala “pomodoro” denir.).

Anlaşıldığı  kadarıyla Amerika’da  biberden farklı olarak domatese pek önem verilmemiştir. Dolayısıyla domates, Avrupa’da iki yüzyıl boyunca ilgi uyandırmadan sürünüp durdu. Ama 18.inci yüzyılda Napoli’nin güneyinde İtalyan Bahçıvanlar,o sıralar “kurt şeftalisi” denilen bu küçük kırmızı meyvanın  kültüre alınması için sistemli bir çabaya giriştiler. Böylece domates onu Amerika’dan getiren İspanyollar sayesinde bütün dünyada tanındı. Onsekizinci yüzyılın sonundan itibaren İtalya’da ilk salça fabrikaları kuruldu. Bu tropikal bitki ,daha soğuk bölgelere de giderek uyum sağladı.

Domates tarımı, yavaş yavaş kuzeye doğru yayıldı. Ondokuzuncu yüzyılda İngiltere’ye ulaştı. Ve İtalya’da yeniden hayat bulan doma

tes ,Avrupa’dan yola çıkıp atalarının yaşadığı Amerika’yı fethe gitti.

Yeni bir yıla girmemize bir kaç gün kaldı . Zaman zaman karamsarlığa kapıldığımız  günlerin geride kalmasını diler, yeni yılda sağlık ve esenliğe erişmek  temennilerimle  hoşçakalın.