Ülke çapında hidroelektrik santral yatırımları hız kesmeden devam ederken Bolu Hidroelektrik santrallerden ne kadar nasibini alacak?Bu sorunun yanıtını aradık ve Devlet Su İşlerinin ilgili raporuna ulaştık.Rapora göre Bolu ilinde Tüzel kişi fizibilite raporu hazır olan HES sayısı 23.Yatırımı tamamlanan Mengen Köprübaşı HES ile sayı 24'e ulaşıyor.Bunlardan yine Mengen Gökçesu'da iki Hidroelektrik santralde işletmeye alınmış durumda ve Seben Aladağ Çayı üzerindeki HES yatırımı da devam ediyor.
HES raporunu Bolu Gündem Gazetesi haber ekibi olarak araştırdık.
Şimdilik kaydı ile DSİ'den ön fizibilite raporları tamamlanmış 20 HES ise yatırımcısının yatırım politikalarına bağlı olarak sürecin tamamlanmasını bekliyor.
Yatırımlar belli bir süreç dâhilinde tamamlanacak gibi gözükmesine karşın kamuoyunda HES'lere dikkat çeken, karşı çıkan seslerde yükselmeye devam ediyor.
En son Bolu Belediye Meclis toplantısında Belediye Meclis Üyesi Naci Yörük Abant havzasına Kaya grubu tarafından yapılması planlanan HES'e dikkat çekerek Bunu doğaya yapılan ihanet olarak nitelemiş, bu yatırımın engellenmesi çağrısında bulunmuştu. Belediye Başkanı Alaaddin Yılmaz ise Naci Yörük'ün sorusuna Etüt ederiz, doğaya verilen bir zarar var ise engelleriz diyerek yanıt vermişti.
Zaman zaman Bolu'daki bilim çevrelerinden de HES'lerle ve çok miktarda yapılan göletlerle ilgili de uyarılar gelmeye devam etmekte.
Bolu ili ve ilçelerine yapılması planlanan HES'lerin ilçeler göre dağılımı ise şöyle;
Bolu Merkeze bağlı alanlara yapılacak olan HES sayısı 6
Seben İlçesine bağlı alanlara yapılacak olan HES sayısı 3
Kıbrıscık İlçe bağlı alanlara yapılacak olan HES sayısı 6
Mudurnu ilçe bağlı alanlara yapılacak olan HES sayısı 2
Gerede ilçesi bağlı alanlara yapılacak olan HES sayısı 1
Mengen ilçesi bağlı alanlara yapılacak olan HES sayısı 5
Mengen ilçesinde Köprübaşı barajı HES'i ve işletmeye alınan
2 hidroelektrik santral 5 rakamına dâhil
Toplam 23 HES
Bolu ilinde akarsulardan HES olarak en fazla payını alan ise Bolu/Aladağ Çayı
Bolu Aladağ Çayı ve bağlı kollarına tamı tamına 9 adet HES yapımı planlanmakta.
Seben/Aladağ Çayı üzerinde yapımına başlanılan HES ile birlikte 9 adet HES.
Aladağ Çayı: Köroğlu dağlarında Sarıalan yaylasından doğar; güneye doğru gittikçe irili ufaklı birçok yan dere ile birleşir, sonra Yayla dere, Ulu dere ve Abdal dereleri ile birleşerek, il sınırı dışında Sakarya nehri üzerinde kurulu Sarıyar barajına dökülür. Aladağ çayı Seben ilçesi içinden de geçen bir akarsudur. Aladağ çayı, irili ufaklı birçok kollara ayrılarak geçtiği her noktayı besler. Yolu üzerinde bir ok kamp ve doğa sporları ile uğraşanlar için uygun alanlar bulunur. Aladağ çayı, Bolu'nun Seben ilçesinden adını alıp 'Seben Çayı' olarak da anılır. Toplam uzunluğu 235 km civarındadır. Bolu`dan 2450 M rakımdan başlayarak, Ankara 'Sarıyar' kasabasında 464 Metre rakımda, baraj gölünde son bulur.
Coğrafi açıdan HES yapılması planlanan dereler ve havzalar aşağıdaki projelendirilmiş durumda.
Aladağ Çayı kolları Uluçay'ın üzerinde 4, Aladağ Çayı Uluçay Hızardere üzerinde 1, Aladağ Çayı Açca çayı üzerinde 2, direkt Aladağ Çayı üzerinde 2, toplam 9 HES
Bolu Bozdağ Havzası/ Bozdağ adlı akarsuya 1HES,
Mengen Çayı Devrek Çayı, Filyos Çayı istikametine 3 HES
Bolu Çayı Mengen istikametine 1 HES
Mengen Ağıl deresi üzerinde 2 HES
Kıbrıscık Sayıkdere üzerinde 2 HES
Mudurnu Tavşan suyu deresi Sakarya nehri istikametine 1 HES
Kıbrıscık Uludere deresi üzerine 1 HES
Mudurnu çayı üzerinde 1 HES
Gerede İlçesi Filyos Çayı istikametinde Soğanlık deresi 1 HES
Bolu Merkez, Batı Karadeniz Havzası- Abant Deresi, Bozcaarmut Deresi-Alacakdere mevkiine 1 HES
Türkiye kamuoyu HES'ler konusunda farklı düşüncelere sahip.
Bir grup ülkenin enerji ihtiyacı olduğunu ve bunu sağlamak için bütün kaynaklardan yararlanılmasını savunurken, nükleer santral dahil her türlü yatırımın gerçekleştirmenin sanayileşmek için şart olduğunu iddia ediyor.
HES yatırımlarına kaşı çıkan Derelerin kardeşliği adı altında örgütlenen gruplar ise ülkenin enerji ihtiyacının iktidar tarafından abartıldığını dile getiriyorlar; konu ile ilgili görüşlerine başvurduğumuz Doğu Karadeniz Derelerin Kardeşliği Platformu Başkanı Yaşar Aydın HES'lerle ilgili bir sorumuzu aşağıdaki şekilde yanıtladı
Bolu Gündem: Peki, hidroelektrik santrallerinin genel enerji üretiminde ki payı nedir, yüzde olarak bir rakam verebilir misiniz?
Yaşar Aydın: HES'ler Türkiye enerji ihtiyacının ancak yüzde 3 ile yüzde 5 ini karşılar. Dsi'nin raporlarından çıkan sonuç bu
Suyun ticarileşmesi i sadece suya dönük bir proje değil. Aynı zamanda köylüye, toprağa, üretime ve tarımsal üretimi de direk etkileyecek bir şey. Aile tarımının yok olacağı daha çok büyük tarım arazilerinin birleşip firmaların tarımsal üretime gireceği bir model.
Bu Türkiye gibi bağımlı ülkeler için kentlerde ucuz iş gücü anlamına gelir, büyük alanlarda tarımsal anlamında sanayi kuruluşları açısından karlı yatırım anlamına gelir iki çeşitte de onlar kazanır.
Sonuçta insanlar kendi atalarının topraklarında işçi olarak çalışacaklar, oraları terk edecekler. .
AKARSULAR
Bolu ilindeki akarsular küçük akarsulardır; tek başına nehir debisine ulaşan bir akarsu bulunmamaktadır. İl'deki akarsular iki havzaya aittir. Bunlardan biri Filyos havzası, diğeri ise Sakarya havzasıdır.
Her iki havzanın suları Batı Karadeniz'e dökülmektedir. İl içindeki akarsu üzeyleri toplamı 260,3 ha'dır. Bu rakamın 70 hektarlık kısmı Sakarya havzasına ait akarsulara, 95 hektarı Büyüksu çayına, 75 hektarı Gerede çayına, 20,3 hektarı da diğer yan derelere aittir.
Filyos Havzasına Ait Başlıca Akarsular
Filyos havzasının Bolu ili sınırları içindeki başlıca akarsuları Büyüksu, Mudurnu suyu ve Gerede çayıdır (Ulusu çayı).
Büyüksu Çayı:Abant gölünden çıkar, sonra bazı küçük yan derelerle beslenerek Bolu ovasına girer. Bu akarsu Gökçesu yakınlarında Çağa deresi ve Mengen çayı ile birleşir ve kuzeye doğru akarak Devrek çayı adını alır ve Yedigöller'in 10 km kadar kuzeyinde il sınırını terk eder; ilerde Çaycuma güneyinde Filyos çayına karışır.
İldeki yağış alanı 182 km2, ortalama yükseltisi 775 m'dir. En yüksek akım şubat aylarında 38 m3/sn, en düşük akım ise eylül aylarında 0,10 m3/sn'dir. Ortalama su seviyesi en yüksek şubatta (180 cm), en az eylülde (19 cm) olarak ölçülmüştür.
Mudurnu Suyu: Mudurnu ilçe merkezinin 20 km kadar kuzeydoğusundaki dağlardan kaynaklanır; belirli bir kaynağı yoktur, küçük kaynaklardan ve yan derelerden beslenir.
Aslında Bolu ovası girişinde Büyüksu'ya karışan bir koldur; ancak çevrilerek Gölköy barajına aktarılmıştır. Yağış alanı 124 km2, ortalama yükseltisi 745 m'dir. En yüksek akım nisanda 4,7 m3/sn, en düşük akım ağustosta 0,57 m3/sn'dir. Ortalama su seviyesi en yüksek nisanda 80 cm, en düşük ağustosta 27 cm ölçülmüştür.
Gerede Çayı (Ulusu): Köroğlu dağlarının kuzey yamaçlarından doğar ve bu dağların eteklerinden kuzeydoğu-doğu yönlerinde akar. Belirli bir kaynağı yoktur. Köroğlu dağlarından inen yan derelerle beslenir. Adı önce Ulusu'dur, Gerede ovasına girdikten sonra ise Gerede çayı olarak değişir. Bu ovada kuzeydoğu-doğu yönünde akarak, İsmetpaşa tren istasyonunun 10 km kadar batısında Bolu il sınırını terk eder; Çankırı Kastamonu sınırında Filyos'un bir kolu olan Yenice ırmağına karışır.
Sakarya Havzasına Ait Başlıca Akarsular
İl sınırları içinde Sakarya havzasına ait başlıca akarsular da Mudurnu çayı, Aladağ çayı, Göynük çayı ve Çatak çayıdır.
Mudurnu Çayı: Abant dağlarının güney yamaçlarından doğar, belirli bir kaynağı yoktur. Yan dereler ve küçük kaynakların birleşmesi ile meydana gelir. İlk çıkış alanının ormanlık olması, buralara düşen yağışların daha fazla oranda yeraltına sızmasını sağladığından, Mudurnu çayının suları fazla değildir. İlkbaharda düşen fazla yağışların ve eriyen kar sularının etkisiyle taşkınlar olabilmektedir. Bu akarsuyun akış yönü batıya doğrudur. Taşkesti yakınında Kuzey Anadolu fay kuşağına bağlı morfoloji etkisiyle büküntü yapar; bu yakınlarda Abant gölü batısından gelen Balatça çayı ile birleşir ve sonra batıya doğru Dokurcun yakınlarında il sınırını terk ederek, yine Kuzey Anadolu fayının oluşturduğu
Dokurcun vadisi içinde Sakarya ili topraklarına girer.
Aladağ Çayı: Köroğlu dağlarında Sarıalan yaylasından doğar; güneye doğru gittikçe irili ufaklı bir çok yan dere ile birleşir, sonra Yayla dere, Ulu dere ve Abdal dereleri ile birleşerek, il sınırı dışında Sakarya nehri üzerinde kurulu Sarıyar barajına dökülür. Aladağ çayı Seben ilçesi içinden geçen bir akarsudur.
Göynük Çayı: Çubuk gölünden kaynaklanır, yan derelerle beslenir, batıya doğru akarak Göynük ilçe merkezinin içinden geçer; daha sonra İbrahimler deresi ve Hatip deresini de alarak, Göynük'ün yaklaşık 20 km. batısında il sınırını terk eder ve Sakarya ili topraklarında Sakarya nehrine karışır.
Çatak Çayı: Göynük güneyinde Taşlıdoruk tepenin güney yamaçlarından doğan çok sayıda dere Himmetoğlu köyünün 5 km kadar güneydoğusunda birleşerek Çatak çayını oluşturur. Buradan güneye doğru 7-8 km kadar aktıktan sonra il sınırını terk eder; sınırdan sonra 7 km kadar güneyde Sakarya nehriyle birleşir. Yağışların düzensiz, yağış alanının kısmen ormansız, morfolojik yapının elverişsiz olması nedeniyle düzensiz rejimli bir akarsudur. En fazla akım nisan-mayıs, en düşük akım temmuz-ağustos aylarında görülür.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Bolu Gündem Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Gündem hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Gündem editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Gündem değil haberi geçen ajanstır.