2022 yılı COP Dünya zirveleri ve beklentiler

“İnsanlığın doğayla barışması gerekiyor çünkü doğayla uyumumuz bozuldu.”

BM.Genel Sekreteri A.Guterres COP15 ‘deki açılış konuşmasında dikkatleri doğayla barışıklığa çekti.

COP (Taraflar Konferansı) 1992’ de Rio (Brezilya)’daki BM.İklim   Değişikliği Çerçevesi Sözleşmesinin kabul edilmesiyle  kuruldu.  COP  sözleşmenin en üst organıdır.1995 yılından beri  her yıl toplanır.

COP’un amacı ,iklim lehine verilen taahhütleri  ve yeni taahhütleri müzakere ederek  sözleşmeyi geliştirmektir.

İklim değişimi COP’undan başka  iki COP daha vardır.

COP 27 İklim Konferansı 2022 yılı kasım ayında  Mısır’da   toplandı.

COP15 Çölleşme Konferansı 2022 yılı mayıs ayında Fildişi Sahillerinde toplandı.

COP 15 Biyoçeşitlilik  Konferansı  ise, 2022 yılı aralık ayında Kanada-Montreal’de  toplandı.

COP27,fikirleri ve çözümleri paylaşmak  ve ortaklık, koalisyonlar kurmak için 45000 den fazla katılımcıyı bir araya getirdi.2024 yılına kadar iklim finansmanı konusunda yeni bir toplu   nicel hedef belirlemeye  yönelik müzakereler devam edecek.Gençlerin önderliğinde ilk iklim forumu  aracılığıyle  gençler sesini duyurdu.

Ülkeler beş kilit alanda 25 işbirlikçi eylem paketi başlattı : enerji, karayolu taşımacılığı, çelik, hidrojen ve tarım.

İKLİM VE  BİYOÇEŞİTLİLİK  COP’LARININ  BİRLEŞTİRİLMESİ  KONUSU

COP 27,  insan faaliyetlerinin etkisinin   azaltılarak küresel ısınmayı   yavaşlatmaya   çalışmak için uğraşırken,  COP15  ise ,insan   faaliyetleriyle bozulan  biyoçeşitliliğin  korunmasıyle  daha özel ilişkilidir.

Biyoçeşitlilik özellikle karbonu tutmak için doğaya dayalı çözümler ile iklim değişikliğiyle mücadeleye yardımcı olduğundan ,iki krizde çözümler açısından  birbirine bağlıdır .Bu çözümler diğerlerinin  yanı sıra habitatların restorasyonunu ,su kaynaklarının yönetimini  ve yeşil alt yapıların inşasını içerir.

Küresel ısınma, biyolojik çeşitlilik  üzerindeki etkileri şiddetlendirmekte,bu nedenle  çifte tehlikeyle karşı karşıya kalarak ,birbirine bağlılıklarını da belirtmektedirler.

Kısaca, şimdiye kadar şekil olarak  ayrılmış olan iklim  ve biyoçeşitlilik gündemlerine   entegre bir yaklaşım lehine giderek daha fazla sesler yükselmektedir ( Alizee Pillod.2022).

COP 15’TE  İNSAN-VAHŞİ YAŞAM ÇATIŞMALARI

2022 yılında  Montreal’de 196 ülke  dünyanın giderek artan  biyo çeşitlilik  kaybını tersine çevirmek için  yeni bir dizi hedefi müzakere masasına koydular.Ana hedef olarak 2050 yılına dek ;” insanlığın doğayla uyum  içinde  yaşamasını  sağlamak” idi.

İsviçre’li çiftçiler ,artan kurt  populasyonları  nedeniyle hayvanlarını  kaybetmekten korktukları için  veya kaplanların dönüşü ile Nepal’de topluluklar tehdit edildiğinde koruma çıkmaza girebiliyor.Bu  çatışmalar yerel  halk için biyo çeşitliliğin maliyetini artırıyor.Ve eğer çözülmeden  bırakılırsa  veya kötü yönetilirse   doğayı   daha yüksek boyutlu korumaya yönelik gerilimleri körüklüyor.

Uluslar arası Doğayı Koruma Derneği (IUCN) bağlı  “İnsan –Vahşi Yaşam Çatışması Uzman Grubu , bu sorunlarda yardıma hazır olduğunu bildiriyor.2023 yılının 30 Martından itibaren   üç günlük bir uluslar arası konferansla Oxford’da bu çatışmaların  yönetilmesinde küresel yönergeler  oluşturulmaya çalışılacaktır. (A.Zimmerman 2022).

Kırsalda ekinleri yağmalayan  hayvanların arasında en sık bahsedilenler: babunlar,maymunlar,filler, bufalolar ve yaban domuzlarıdır .Mandalar  çiftlik hayvanlarını öldürebilen Doğu kıyısı nezlesi gibi kene kaynaklı  hastalıkları bulaştırmaktadır.

Ülkelerce  hasar ve kayıpların  ve tazminat taleplerinin ve öldürülen,yaralanan insan ve hayvanların  sayılarını takip edilmesi gerekmektedir.Bu müzakerelerde- bir arada yaşamaya neyin  işe yaradığına  dair bir bütüncül düşünme teşvik edilmektedir.

Dünyadaki bu çatışma örneklerine ülkemizde de zaman zaman kırsal kesimde ; ayılarla  arıcıların ,yaban domuzlarıyla  çiftlik sahiplerinin  sorunlarıyla , başıboş köpeklerle de  kent içi yaşamın çatışmalarına tanık olarak yerel ve bakanlıklarca çözümler üretilmeye çalışılmaktadır.

Yeni yıla girerken ,doğayla uyumlu  ve barışık olarak onun lehine uğraşları önemseyecek hedefler koymanızı umut eder,sağlıklar dilerim.

KAYNAKLAR:Alexandra  Zimmerman,2022:Conference de l’ONU sur la biyodiversite :a quoi ressemle vivre en harmonie  avec  la nature?  The conversation.com.

Alizee  Pillod 2022:COP sur  le climat ,COP sur lla biyodiversite :Voici pourquoi il faut une approche integree .The conversation .com.

Stanley Makindi 2018:Leçons comunautaires  sur la façon  dont  les humaine ns  et la faune  peuvent coexister The Conversation .com